لوله درزدار سیاه که به نام لوله ی سنگین یا لوله ی گازی نیز شناخته می شود، لوله ی درزداری است که به لحاظ ظاهری سیاه رنگ بوده و این به دلیل وجود اکسید آهن در سطح آن است. این لوله ها ساخته شده از فولاد هستند، با این ویژگی خاص که سطح آنها با موادی همچون روی یا رنگ پوشش داده نشده است و همین امر سبب تشکیل لایه تیره رنگ اکسید آهن می شود.

لوله درزدار سیاه به دلیل استحکام بالا و نیاز به مراقبت اندک استفاده های متعددی در صنعت دارند که از جمله آنها می توان به صنایع پتروشیمی، ساخت و ساز، انتقال محتوی داخل مخازن و… اشاره کرد. البته اصلی ترین استفاده ی لوله سیاه برای انتقال گاز است. از لوله های سیاه برای انتقال آب به مناطق روستایی و شهری و حتی به عنوان لوله هایی که برای سیم کشی و محافظت از سیم های برق انجام می شود، مورد استفاده قرار می گیرد. انتقال بخار و هوا با فشار بالا و نیز انتقال گاز درون منازل مسکونی و لوله کشی های شوفاژ را نیز می توان به وسیله این لوله درزدار سیاه انجام داد.

در رابطه با انتقال آب به وسیله لوله سیاه که در بالا ذکر کردیم، لازم است بدانید که آب های آشامیدنی قابلیت انتقال به وسیله این لوله ها را ندارند، زیرا مواد معدنی درون آب سبب خوردگی لوله درزدار سیاه شده و مواد تشکیل دهنده آن فرو ریخته و مسیر را مسدود می کنند. البته این مشکل با انجام پروسه گالوانیزاسیون که روکش کردن لوله سیاه به وسیله لایه ای از روی یا رنگ است برطرف می شود و انتقال آب را نیز ممکن می سازد. با این حال در رابطه با انتقال آب به وسیله لوله سیاه، تنها سیستم فاضلاب و سیستم های آب پاش آتش (به دلیل تحمل گرمای بالای این لوله) قابل پوشش دهی به وسیله این نوع لوله هستند.

استاندارد های اندکی برای قرار دادن تمامی لوله های سیاه در دسترس داریم با این حال می توان گفت که تمامی لوله های درزدار سیاه برای انتقال گاز طبیعی یا پروپان مناسب هستند.

لوله درزدار سیاه به آسانی در دسترس بوده و برای تهیه و نگهداری آن هزینه های به نسبت کمی احتیاج است. در مکان هایی که برای نصب و کارگذاری لوله به درستی اقدامات لازم انجام شده باشد، این لوله ها عمری مابین 50 تا 100 سال دارند. کاربرد فراوان لوله های درزدار سیاه در صنعت سبب شده آن ها در ابعاد قطر و ضخامت های گوناگون و اتصالات جوشی و پیچی تولید شوند. لوله های سیاه تهیه شده از ورقه های نورد گرم حداقل دارای ضخامت 2 میلی متر هستند و این دلیلی برای تحمل فشار بالا و مقاومت در برابر تست های کشش پیچشی و خمشی است.

حال که با لوله درزدار سیاه تا حد بسیار مطلوبی آشنا شدیم به مقایسه این لوله با لوله های دیگر می پردازیم.

تفاوت لوله درزدار سیاه و لوله کربن
به طور کلی می توان گفت لوله های سیاه و لوله های کربن به روش یکسانی جوش داده و تولید می شوند. توجه به این نکته ضروری است که لوله سیاه یک اصطلاح برای تمایز لوله فولادی معمولی از لوله گالوانیزه است. لوله های سیاه اغلب برای مصارف زیرزمینی یا زیر آب مورد استفاده قرار می گیرند.

لوله سیاه از چندین لایه چدن با ضخامت های گوناگون ساخته شده و همان طور که گفته شد قابل انعطاف است. در حالی که لوله کربن تنها یک لایه بوده و درزدار یا بدون درز هستند و به اندازه لوله های سیاه انعطاف پذیری ندارد. هم چنین لوله های کربن برای دماهای بالاتر از 500 درجه فارنهایت مناسب نیستند.

تفاوت لوله سیاه با لوله گالوانیزه
همان طور که اشاره کردیم لوله گالوانیزه لوله سیاهی است که با یک لایه رنگ یا روی پوشش داده شده است؛ پس مشخص است که هر دو لوله درزدار سیاه و لوله گالوانیزه از فولاد ساخته شده اند. لوله گالوانیزه به واسطه همان لایه رنگ یا روی در برابر خوردگی بسیار مقاوم تر بوده و به سختی اکسید می شود. همین لایه که لوله سیاه فاقد آن است سبب شده تا از لحاظ هزینه، لوله درزدار سیاه نسبت به لوله گالوانیزه مقرون به صرفه تر باشد. لوله سیاه بیشترین کاربرد برای انتقال گاز را دارا است در حالی که از لوله های گالوانیزه اغلب برای انتقال آب استفاده می شوند، زیرا پوشش آن ممکن است سبب مسدود شدن خطوط انتقال گاز گردد.

فهرست